สมองของเด็กสมาธิสั้น เป็นอย่างไร? เข้าใจรากของปัญหาเพื่อการดูแลที่ตรงจุด

พ่อแม่หลายคนมักเข้าใจผิด คิดว่า “ลูกสมาธิสั้น” เกิดจากการเลี้ยงดูไม่ดี หรือเกิดจากความขี้เกียจ ขาดความตั้งใจ แต่ในความเป็นจริง ภาวะสมาธิสั้น หรือ Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) เป็นภาวะ ความผิดปกติของสมองในเด็ก ที่เกิดจาก โครงสร้างและการทำงานของสมองที่แตกต่างจากเด็กทั่วไป ซึ่งเป็นเรื่องของชีววิทยา ไม่ใช่เรื่องของนิสัยหรือการเลี้ยงดู บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจว่า สมองของเด็กสมาธิสั้น เป็นอย่างไร ผ่าน 3 แกนสำคัญ ได้แก่ โครงสร้างสมอง ADHD, การทำงานของสมอง และสารเคมีในสมอง เพื่อให้พ่อแม่สามารถเข้าใจและสนับสนุนลูกได้อย่างถูกวิธี

โครงสร้างสมองของเด็กสมาธิสั้น

เด็กที่มีภาวะสมาธิสั้นมักมีขนาดของสมองในบางส่วนที่เล็กกว่าปกติ โดยเฉพาะ

• Amygdala (อะมิกดาลา): มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการจัดการอารมณ์ เช่น ความกลัว ความโกรธ และความเครียด หากมีขนาดเล็กกว่าปกติ จะทำให้เด็กควบคุมอารมณ์ได้ยาก
• Hippocampus (ฮิปโปแคมปัส): เป็นสมองส่วนที่เกี่ยวข้องกับความทรงจำระยะยาว การที่ส่วนนี้เล็กลง ส่งผลต่อความสามารถในการจำและเรียนรู้

นอกจากนี้ยังพบว่า สมองของเด็กสมาธิสั้น มีการพัฒนา “ช้ากว่า” เด็กทั่วไปประมาณ 1–3 ปี โดยเฉพาะในส่วนของสมองหน้าผากที่เกี่ยวกับการวางแผนและควบคุมพฤติกรรม ซึ่งชี้ให้เห็นถึง โครงสร้างสมอง ADHD ที่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ

การทำงานของสมองที่แตกต่าง

เด็กสมาธิสั้นมักมีการไหลเวียนของเลือดไปยังสมองส่วนหน้า (Prefrontal Cortex) ลดลง ซึ่งมีผลโดยตรงต่อ

• การมีสมาธิจดจ่อ
• การควบคุมอารมณ์
• การวางแผนและตัดสินใจ
• การยับยั้งพฤติกรรมหุนหันพลันแล่น

​งานวิจัยที่คุณกล่าวถึงมีอยู่จริงและได้รับการตีพิมพ์ในปี 2010 โดยมีชื่อว่า “Functional Disconnection of Frontal Cortex and Visual Cortex in Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder” ตีพิมพ์ในวารสาร Biological Psychiatry ยังพบว่า เด็กสมาธิสั้น มีความบกพร่องในการเชื่อมต่อระหว่างสมองส่วน Frontal Cortex กับระบบการประมวลผลภาพ (Visual Processing) ซึ่งส่งผลต่อการจำภาพ การอ่าน และการเข้าใจสัญลักษณ์

ความไม่สมดุลของสารเคมีในสมอง

สารเคมีในสมอง หรือ “สารสื่อประสาท” ทำหน้าที่ส่งสัญญาณระหว่างเซลล์สมอง ซึ่งในเด็กที่มีภาวะสมาธิสั้นจะมีความไม่สมดุล โดยเฉพาะ

• Dopamine (โดปามีน): สารที่เกี่ยวข้องกับความพึงพอใจ แรงจูงใจ และความสามารถในการจดจ่อ
• Norepinephrine (นอร์เอพิเนฟริน): มีบทบาทในการตื่นตัว การให้ความสนใจ และการควบคุมอารมณ์

หากสารเหล่านี้น้อยเกินไป หรือมีความผิดปกติในการทำงาน อาจส่งผลต่อการเรียนรู้ ความจำ และการควบคุมพฤติกรรมของเด็ก

ทางเลือกในการรักษาเด็กสมาธิสั้น การฝึกสมองโดยผู้เชี่ยวชาญ

ADHD คืออะไร ไม่ใช่แค่คำอธิบายทางการแพทย์ แต่ยังหมายถึงการต้องเข้าใจวิธีดูแลที่หลากหลาย หนึ่งในทางเลือกใหม่ที่ได้รับความนิยมมากขึ้น คือ ฝึกสมอง (Cognitive Training) ซึ่งช่วยพัฒนา สมองของเด็กสมาธิสั้น ให้ดีขึ้น ทั้งในด้านความจำ สมาธิ และการควบคุมตนเอง

การฝึกสมองจาก Brain and Life

1. One-on-One Learning (การเรียนรู้แบบตัวต่อตัว)
ฝึกสมองแบบเฉพาะบุคคลกับนักจิตวิทยา ผ่านกิจกรรมที่ออกแบบมาเหมือนเกม โดยมุ่งเน้นการเสริมทักษะที่จำเป็น เช่น การวางแผน การควบคุมอารมณ์ และการโฟกัส

2. Learning Digital Training (ฝึกผ่านระบบดิจิทัล)
ใช้โปรแกรมฝึกสมองที่ออกแบบโดยผู้เชี่ยวชาญ ผู้เรียนสามารถฝึกได้ด้วยตัวเอง มีความยืดหยุ่นในการฝึกฝน ทบทวน และพัฒนาได้ตามจังหวะของตนเอง

ประโยชน์ของการฝึกสมอง

• เพิ่มความสามารถในการจดจ่อ
• พัฒนาทักษะการบริหารเวลาและการวางแผน
• ช่วยให้การเรียนรู้และชีวิตประจำวันราบรื่นขึ้น
• เหมาะทั้งสำหรับเด็กที่มี ภาวะสมาธิสั้น และผู้ใหญ่ที่ต้องการเสริมสร้างทักษะทางสมอง

Brain and Life Center เน้นการฝึกสมองไม่ใช่การรักษาแบบใช้ยา แต่เป็นแนวทางเสริมที่อิงวิทยาศาสตร์ ซึ่งสามารถใช้ควบคู่กับการรักษาอื่นๆ ได้อย่างปลอดภัย

สรุป เข้าใจสมองของเด็กสมาธิสั้น เพื่อการดูแลที่ตรงจุด

ADHD คืออะไร คำตอบคือ ภาวะความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับ โครงสร้างสมอง การทำงานของสมอง และ สารเคมีในสมอง ที่แตกต่างจากเด็กทั่วไป ไม่ใช่ความผิดของพ่อแม่ หรือความบกพร่องทางนิสัยของเด็กแต่อย่างใด

การเข้าใจรากของปัญหาจากมุมมองทางวิทยาศาสตร์ จะช่วยให้พ่อแม่ ครู และผู้ดูแลสามารถเลือกวิธีดูแลและส่งเสริมเด็กได้ตรงจุด และทำให้พวกเขาเติบโตได้อย่างเต็มศักยภาพ

หากคุณกำลังมองหาวิธีช่วยเหลือ เด็กสมาธิสั้น ลองเริ่มจากการเข้าใจ สมองของเขา แล้วคุณจะสามารถดูแลได้อย่างมั่นใจและมีประสิทธิภาพ